Golestan
ویندوز 8
نزدیک به دو هفته پیش شرکت مایکروسافت در یک نمایش ویدئویی اختصاصی اطلاعات تازه ای در مورد سیستم عامل آینده این شرکت که هشتمین ویندوز به حساب آمده و در حال حاضر از آن بعنوان Windows 8 یاد می شود را منتشر نمود. در مقاله پیش رو سعی خواهیم نمود تا تمامی اطلاعات ساختاری در دسترس در مورد این اینترفیس جدید را زیر پوشش قرار دهیم. با ما همراه شوید.
شاید برای بسیاری از کاربران کامپیوترهای حانگی بخصوص کاربران ایرانی که هنوز از سیستم عامل ویندوز XP برای سیستم دسک تاپ خود استفاده می کنند خبر تولید هشتمین سیستم عامل مایکروسافت همانطور که در مورد ویستا و Seven اهمیتی نداشت این بار نیز چندان مهم جلوه ننماید جائیکه مسئله ارتقا قطعات سخت افزاری و هزینه های ناشی از این ارتقا همواره مانع اصلی دستیابی خیل عظیمی از استفاده کنننده گان از نسخه های جدیدتر سیستم عامل ها تلقی می شود البته در دنیای مدرن که تناسبی منطقی مابین هزینه و درآمدهای افراد وجود دارد قیمت سیستم عامل نیز می تواند بعنوان یک عامل بازدارنده در این راستا عنوان شود بطوریکه پس از پرداخت هزینه ای نزدیک به 200 دلار برای یک ورژن سیستم عامل احتمالا درصد کمتری از کاربران حاضر به پرداخت نزدیک به سه چهارم این هزینه برای ارتقا سیستم عامل خود به ورژن بالاتر خواهد بود البته همانطور که گفتیم این مسئله ارتباط چندانی با شرایط تاسف بار کاربران وطنی نداشته و حضور یک شبه نسخه های جدید سیستم عامل با قیمتی کمتر از یک دلار در بازارهای رسمی و غیر رسمی داخلی امری کاملا عادی و نرمال تلقی می شود. گذشته از این موارد مایکروسافت در نسخه های پس از ویندوز XP تغییر چشمگیری در حداقل قطعات مورد نیاز برای اجرای اینترفیس های خود داده و بدین ترتیب دایره کاربران خود را بار دیگر تنگ تر نموده است. سخت گیرانه ترین تغییرات در این زمینه به ویندوز ناموفق ویستا باز می گردد که به یک باره حداقل نیازهای خود برای اجرای بدون مشکل را به چندین برابر موارد حاضر در XP ارتقا داد بطوریکه حداقل فرکانس پردازنده و حافظه RAM در ایکس پی که 233 مگاهرتز و 64 مگابایت بود به یک باره در ویستا به 1 گیگاهرتز و 1 گیگابایت ارتقا پیدا کردند؛ پس از ویستا که در مدت زمانی کوتاه با ویندوز روان و موفق Seven جایگزین شد این نیازمندی ها تغییر چندانی نداشتند و بجز یکی دو مورد کوچک و نچندان با اهمیت غالبا تمامی کاربران ویستا به راحتی امکان مهاجرت به ویندوز هفتم را پیدا نمودند. اما این بار و پس از گذشت بیش از یک سال از حضور نسخه نهائی Seven و پس از رونمائی نسخه نهائی سیستم عامل رقیب مایکروسافت یعنی MAC OSX Lion بار دیگر نگاه ها به مایکروسافت و قدم بعدی این شرکت در این زمینه دوخته شده است گام بلندی که به احتمال قوی بار دیگر نیازهای سخت افزاری مورد انتظار برای ارتقا را کاملا افزایش می دهد. مایکروسافت این تغییر بنیادی را تصویر گری دوباره ویندوز "از چیپ ست تا اینترفیس" بیان می کند امری که به روشنی خانه تکانی گسترده ای را در هر دو بخش نرم افزاری و سخت افزاری PC ها نشان می دهد.
تمامی اطلاعات جدید در مورد Windows 8 از یک فایل ویدئویی که توسط یکی از مهندسان مایکروسافت از اتاق طراحی این سیستم عامل تهیه شده است سرچشمه می گیرد در این اتاق ایده ها و گزینه های احتمالی قابل جایگیری در سیستم عامل بصورت صدها طرح انتزاعی و در قالب برگه هائی رنگارنگ به سرتاسر دیوارها چسبانده شده است. در اولین برخورد با سیستم عامل جدید یک نکته مشهود و غیر قابل انکار خود نمائی می کند جائیکه شباهت تمام و کمالی مابین بخش هائی از اینترفیس و سیستم عامل Windows Phone 7 این شرکت وجود دارد، استفاده از پنل ها، ساختار لمسی اینترفیس و حتی رنگ پس زمینه سیستم عامل همگی از موارد مشترکی هستند که بگونه ای دست نخورده از Windows Phone 7 به عاریت گرفته شده اند در این حالت حتی از منوی استارت همیشگی که از نسخه های اولیه سیستم عامل تا به امروز دست نخورده باقی مانده است نیز خبری نیست. اما خوشبختانه این همه ماجرا نیست و مایکروسافت علاقه ای به از دست دادن یک شبه تمامی کاربران خود ندارد! داستان از این قرار است که این تنها یکی از وجوه سیستم عامل جدید بوده و برای کاربران نرمال این سیستم عامل پوسته دیگری برای ویندوز هشتم در نظر گرفته شده که از همان عناصر کلاسیک همیشگی یعنی ساختار مبتنی بر منوی استارت، taskbar، منوها و مواردی از این دست استفاده شده است.
تمامی اطلاعات جدید در مورد Windows 8 از یک فایل ویدئویی که توسط یکی از مهندسان مایکروسافت از اتاق طراحی این سیستم عامل تهیه شده است سرچشمه می گیرد در این اتاق ایده ها و گزینه های احتمالی قابل جایگیری در سیستم عامل بصورت صدها طرح انتزاعی و در قالب برگه هائی رنگارنگ به سرتاسر دیوارها چسبانده شده است. در اولین برخورد با سیستم عامل جدید یک نکته مشهود و غیر قابل انکار خود نمائی می کند جائیکه شباهت تمام و کمالی مابین بخش هائی از اینترفیس و سیستم عامل Windows Phone 7 این شرکت وجود دارد، استفاده از پنل ها، ساختار لمسی اینترفیس و حتی رنگ پس زمینه سیستم عامل همگی از موارد مشترکی هستند که بگونه ای دست نخورده از Windows Phone 7 به عاریت گرفته شده اند در این حالت حتی از منوی استارت همیشگی که از نسخه های اولیه سیستم عامل تا به امروز دست نخورده باقی مانده است نیز خبری نیست. اما خوشبختانه این همه ماجرا نیست و مایکروسافت علاقه ای به از دست دادن یک شبه تمامی کاربران خود ندارد! داستان از این قرار است که این تنها یکی از وجوه سیستم عامل جدید بوده و برای کاربران نرمال این سیستم عامل پوسته دیگری برای ویندوز هشتم در نظر گرفته شده که از همان عناصر کلاسیک همیشگی یعنی ساختار مبتنی بر منوی استارت، taskbar، منوها و مواردی از این دست استفاده شده است.
در زمینه قطعات سخت افزاری مورد نیاز برای اجرای این سیستم عامل هنوز تنها اظهار نظرهای رسمی به گفته های شرکت اینتل و تکذیبیه مایکروسافت در این مورد تعلق دارد. در ماه مارچ 2011 شرکت اینتل در یک اظهار نظر نسبتا صریح اعلام نمود که ویندوز هشت در دو ورژن متفاوت که یکی بروی پردازنده های ARM و دیگری بروی سری بخصوصی از پردازنده های اینتل اجرا می شود طراحی شده است این اعلام صریح که به روشنی به دو دسته تبلت ها و دسک تاپ ها اشاره دارد البته در کمتر از یک روز با تکذیبیه مایکروسافت که آن را "داده هائی غلط و هدایت اشتباه" خواند روبرو شد البته مایکروسافت به نکات غلط موجود در این اطلاعیه اشاره ننمود و تنها به این نکته اکتفا نمود که "ما در حال حاضر تنها در مرحله نمایش تکنولوژی هستیم و هیچ اطلاعات و جزئیات دیگری در این مرحله موجود نیست" بدین ترتیب در این لحظه نتیجه گیری صریح و کاملی در مورد قطعات و پلتفرم های سخت افزاری مورد نیاز برای اجرای ویندوز هشت نمی توان نمود.
همانطور که در ابتدا اشاره شد ویندوز جدید با اینترفیسی لمسی ارائه می شود البته این بدان معنی نیست که دیگر ابزارهای کلاسیک کار با سیستم عامل همچون موس و کیبورد در این سیستم عامل قابل استفاده نخواهند بود بلکه فی الواقع این کاربران هستند که در مورد نحوه تعامل با سیستم عامل از طریق ابزارهای کلاسیک یا ساختار لمسی صفحه نمایش تصمیم می گیرند. بگفته رئیس بخش ویندوز مایکروسافت، Julie Larson-Green "تجربه دگرگون شده اینترفیس جدید شامل حفظ قدرت سیستم عامل، انطباق پذیری و اتصالات همیشگی ویندوز در کنار محیطی روان و دینامیک خواهد بود" لیست موارد اصلی اعلام شده از سوی مایکروسافت در مورد المان های حاضر در ویندوز هشت شامل این موارد می شوند:
- اجرای سریع برنامه ها از منوی استارت به فرم tile-based (به همان صورت آیکونی در ویندوز فون هفت) که جایگزین منوی استارت سنتی شده و علاوه بر امکان تغییر سایز و ظاهر آیکون، نمای زنده ای از اپلیکیشن مورد نظر را نیز بصورت full screen به نمایش می گذارد.
- حضور Live tiles با اطلاعات جدید و به روز در مورد برنامه مورد نظر (درست همانند اتفاقی که برای برنامه های مشابه در ویندوز فون می افتد)
- سوئیچ سریع و وران مابین برنامه ها
- امکان گرفتن و تغییر سایز (snap and resize) یک اپلیکیشن و کناره های تصویر برای اجرای مولتی تسکینگ
- قابلیت های لمسی کاملا بهینه شده برای استفاده از تمامی ظرفیت های اینترنت اکسپلورر 10
این ساختار منوئی جدید بگفته مایکروسافت فارغ از سایز صفحه نمایش و رزولوشن تصویر در تمامی پنل ها از نمونه کوچک حاضر در تبلت ها تا صفحه نمایش های بسیار بزرگ All in One ها و پنل های غول پیکر حاضر در کلاس های درس و Presentation ها قابل استفاده و بکارگیری ست.
سه هدف اصلی مایکروسافت در طراحی ویندوز جدید را می توان در افزایش فوق العاده ثبات، پاسخگوئی و حساسیت بالای سیستم و افزایش چشمگیر سرعت خاموش و روشن شدن PC خلاصه نمود. ویندوز 8 در یک ساختار گرافیکی جذاب زمان بوت و خاموش شدن سیستم همراه با سرویس هائی که این دو زمان را به تاخیر می اندازد را نشان می دهد و بدین ترتیب اگر کاربر به بعضی از این سرویس های زمان بر احتیاجی نداشته باشد زمان بوت و خاموش شدن دستگاه را می تواند با خاموش کردن آن سرویس ها کاملا بهبود ببخشد. دیگر نکته قابل اشاره در این قسمت به ترکیب جدید گزینه های Logoff و Hibernate برای پرهیز از سردرگمی کاربران در حین خاموش کردن دستگاه باز می گردد؛ بر طبق یک تحقیق انجام شده تنها 9 درصد از کاربران فعلی PC از گزینه ارزشمند Hibernate که قبل از خاموض کردن دستگاه اطلاعات موجود در RAM را بروی هارد ذخیره کرده و سپس بوت بسیار سریع و بلافاصله ای را برای سیستم فراهم می آورد استفاده می کنند. از این رو در ترکیب جدید با اینکه در هنگام Shut down کلیه برنامه های باز، بسته می شوند و در هنگام Restart بار دیگر سیستم همچون حالت عادی بالا می آید اما در حقیقت اطلاعات درایوها، سرویس های سیستمی و بسیاری دیگر از اطلاعات اینترفیس به مانند حالت Hibernate کش شده و سرعت بوت سیستم به نصف حالت قبل بهبود پیدا می کند. این گزینه جدید که بصورت پیشفرض در ویندوز 8 فعال است بجای گزینه های گیج کننده ای نظیر Logoff، Hibernate، Sleep و Shut down از این پس به راحتی PC off نام گرفته است. امکان استفاده از یک هارد درایو Encrypt شده برای بوت کردن ویندوز 8 و بهبود چشمگیر مصرف باتری با تغییرات متعدد در هسته کرنل از جمله دیگر موارد قابل اشاره در این قسمت هستند. استراتژی کاهش مصرف انرژی در ویندوز 8 به پایان دادن پروسه های خواندن و نوشتن از روی دیسک نوری، محدود کردن دسترسی به CPU و نهایتا خاموش کردن کامل اسلات های PCI در زمان هائی که از دستگاه استفاده نمی شود باز می گردد. در ویندوز 7 امکان روشن شدن اتوماتیک دستگاه در زمانی که به منبع تغذیه وصل نشده باشند را ندارند اما ویندوز 8 یک سیستم هوشمند برای این موضوع طراحی نموده که می تواند برای برخی موارد همچون اسکن آنتی ویروس دستگاه را بصورت خودکار روشن کند البته در این حالت نیز باز به اتصال به منبع تغذیه نیاز است.
از موارد قابل توجه دیگر در ویندوز جدید حضور یک نرم افزار پیشفرض برای خواندن پرونده های PDF است که این می تواند تهدیدی جدی برای اصلی ترین رقیب حاضر در این رده یعنی Adobe Reader تلقی شود چرا که دیگر استفاده کنندگان از ویندوز جدید نیازی به این نرم افزار برای مشاهده این محتوا را نخواهند داشت. این برنامه جدید Modern Reader نام داشته و از نوع جدید پکیج های نرم افزاری AppX استفاده می کند که دقیقا همان پکیج قابل نصبی ست که در ویندوز فون 7 بکار گرفته شده است.
امکان ران کردن ویندوز از روی یک فلش مموری قابلیت دیگری در ویندوز 8 است که از آن با عنوان Portable Workspace یاد می شود و البته تنها در نسخه Enterprise Edition ویندوز 8 حضور دارد. در این قابلیت کاربران قادر خواهند بود تا نسخه ای از سیستم عامل خود را بروی یک USB Drive ذخیره کرده و آن را در یک PC دیگر اجرا کنند. برای اجرای این قابلیت نیاز به یک درایو USB با حداقل حجم 16 گیگابایت خواهد بود تا تمامی فایل ها و تنظیمات ضروری برای اجرای سیستم عامل بروی آن ذخیره شود. از نکات قابل تامل در این امکان جدید ویندوز بجز کاهش سطح امنیت اطلاعات می بایست به تغییر سیاست این شرکت در قبال نسخه های کپی که از این طریق ایجاد می شود اشاره نمود امری که به هیچ عنوان در مایکروسافت سابقه نداشته است.
Windows Store یا فروشگاه اپلیکیشن های ویندوزی یکی دیگر از موارد نسبتا شناخته شده در ویندوز جدید است این فروشگاه که به مانند تمامی دیگر نسخه های متعددی که برای اینترفیس های گوناگون نوشته شده است به همان منظوری که اولین فروشگاه از این دست یعنی App Store اپل راه اندازی شد کار خود را آغاز خواهد کرد. در این فروشگاه برنامه های مختلف برحسب سازندگان متعدد PC ها دسته بندی می شوند بعنوان مثال برنامه های دسک تاپ HP در تاپیکی به همین عنوان در دسترس قرار می گیرد که البته برای ورود به آن نیز می بایست از HP ID استفاده نمود. هدف مایکروسافت از راه اندازی Windows Store بر طبق گفته های رسمی این شرکت کسب درآمد و تجارت از این طریق نیست و هدف اصلی این بخش جذب Developer ها و ایجاد برنامه های متعدد برای ویندوز 8 که همزمان به احتمال قریب به یقین در نسل آینده ویندوز فون نیز قابل اجرا خواهند بود می باشد.
گزینه های مولتی مدیائی ویندوز جدید نیز تغییرات مناسبی را تجربه خواهند کرد در اینجا و در هنگام نمایش ویدئو تعادل هوشمندی مابین استفاده از شتاب دهنده سخت افزاری (Hardware accelerator) و یا گزینه های پردازشی CPU بسته به موقعیت ایجاد می شود که در مصرف باتری موثر خواهند بود. در پردازش صدا البته استفاده بیشتری از hardware accelerator خواهد شد چرا که انرژی کمتری نسبت به پردازنده مصرف می کند.
از دیگر گزینه های تغییر یافته در ویندوز جدید بصورت تیتر وار می توان به بخش Help And Support با گزینه های فراوان برای دسترسی به منابع اینترنتی و فوروم ها، Task Manager تغییر یافته با نمایش اطلاعات کامل از برنامه های در حال اجرا، صفحه جدید Pre-boot، حفظ اطلاعات کامل سیستم در هنگام اجبار به ریستارت سیستم، امکان انتقال بی سیم تصویر به مونیتورهای دیگر، پشتیبانی از DLNA، پشتیبانی از طیف وسیعی از دستگاه های جانبی، ساپورت GPS و سنسورهای نوری و مادون قرمز، اسکن صورت کاربران برای لاگین کردن در سرویس های مختلف و بلاخره پشتیبانی از نمایش تصاویر و ویدئوهای سه بعدی بدون نیاز به عینک مخصوص اشاره نمود.
در یک نگاه کلی ویندوز جدید مایکروسافت را می توان تیر نشانه گرفته شده ای به سه هدف کاملا مشخص تلقی نمود از یک سو با حضور این سیستم عامل در بازار و استقبال تضمین شده کاربران از آن در رده دسک تاپ ها و لپ تاپ ها سود هنگفتی از این راه برای مایکروسافت ایجاد می شود و از سوی دیگر نیز با قطعی شدن حضور تبلت جدید این شرکت در سال 2012 از هم اکنون اینترفیس انقلابی جدیدی برای این تبلت که بسیاری از کاربران برای خرید آن لحظه شماری می کنند، آماده شده است سومین هدف میان مدت مایکروسافت از این سیستم عامل جدید با نگاهی به شباهت های متعدد آن به ویندوز فون هفت پدیدار می شود جائیکه با یکسان بودن اپلیکیشن های بخش لمسی ویندوز هشت با ویندوز فون هفت و تمایل طبیعی Developer ها به نوشتن برنامه های متعدد برای ویندوز جدید خود بخود بازار نچندان پر استقبال ویندوز فون نیز اندک اندک با افزایش تعداد برنامه هائی که هم در دسک تاپ هم در تبلت و هم در گوشی موبایل امکان اجرا دارند گرم ترخواهد شد.
منوی بوت ویندوز 8 ظاهر زیبا و امکانات کاربردی دارد :
یکی از قابلیت های برجسته ویندوز 8 سرعت فوق العاده بوت آن و بالا آمدن سیستم عامل در کمتر از 7 ثانیه است در واقع در ویندوز 8 متن های مربوط به BIOS را نمایش نمی دهد و در عوض تنها لوگوی تولید کننده کامپیوتر برروی صفحه نمایان می شود تا سیستم عامل اجرا شده و یا منوی بوت نمایش داده شود. منوی بوت ویندوز 8 ظاهر کاملا متفاوتی به خود گرفته است و علاوه بر پشتیبانی از ماوس و کی برد قدیمی قادر به دریافت دستورات از طریق صفحه لمسی تبلت ها نیز می باشد.
در ویندوز 8 پیغام های متنی BIOS نشان داده نمی شوند و در عوض لوگوی تولید کننده ابزار با رزولوشن بالا نمایش داده می شود. براساس توضیحاتی که مایکروسافت در وب لاگ رسمی ویندوز 8 منتشر کرده، Firmware سیستم، لوگو تولیدکننده ابزار را در حین بوت شدن کامپیوتر نمایش می دهد یعنی این کار توسط سیستم عامل انجام نمی شود. لوگوی تولید کننده آنقدر برروی صفحه باقی می ماند تا منوی بوت سیستم عامل نمایش داده شود. مایکروسافت سرعت بالای بوت شدن ویندوز 8 و نمایش لوگوی با کیفیت تولید کننده را به نتیجه ارتباط بین سیستم عامل و Firmware می داند.
در ویندوز 8 اگر قصد داشته باشید که سیستم را از طریق USB بوت کنید دیگر نیازی نیست به BIOS مراجعه نموده و اولین گزینه بوت را درایو USB انتخاب کنید این کار از طریق منوی بوت سیستم عامل قابل انجام است. در منوی بوت سیستم عامل گزینه های بسیار متنوعی برای بوت شدن و عیب یابی سیستم اضافه شده است.
منوی بوت ویندوز 8 ظاهر Metro مانند دارد (Metro رابط کاربری پیش فرض ویندوز 8 است که با صفحه لمسی ابزارها نیز کاملا سازگار می باشد). کاربر از طریق منوی بوت می تواند به Command Prompt نیز دسترسی داشته باشد.
-------------------